De persvrijheid en -veiligheid in Nederland staan onder druk. Journalisten in Nederland zien hun online vrijheid krimpen door een veelvoud aan oorzaken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan geweld, polarisatie, asociaal online gedrag, wantrouwen en desinformatie.
En hoewel dit vraagt om meer dan één oplossing, is mediawijsheid in elk geval een deel van het antwoord. Om actief bij te kunnen dragen aan een veilige omgeving waarbinnen persvrijheid- en veiligheid gewaarborgd kan worden zijn nieuwswijze vaardigheden nodig. Netwerk Mediawijsheid is daarom het project DichterBijNieuws gestart. Binnen dit project werken tal van partners samen om burgers te helpen zich bewust te worden van de uitdagingen rondom persvrijheid en persveiligheid en hen te stimuleren actief bij te dragen aan een positieve verandering.
In dit artikel delen we een verslag van een dialoogsessie voor DichterBijNieuws in Rotterdam. Deze sessie is onderdeel van een bredere aanpak om journalisten en burgers dichter bij elkaar te brengen.
Voor het project DichterBijNieuws hebben we in 2024 verschillende burgerdialogen voor volwassen georganiseerd. Tijdens deze dialoogsessies kunnen burgers en publiek met elkaar in gesprek over de werking en waarde van journalistiek. Een verslag van de 12 dialoogsessies inclusief de belangrijkste bevindingen en aanbevelingen is in augustus 2024 gepubliceerd. Via onderstaande button is dit verslag te lezen en te downloaden.
Op dinsdag 9 april 2024 organiseerden we een dialoogsessie voor DichterBijNieuws in het Wijkpaleis in Rotterdam. Dertien burgers en twee lokale journalisten gingen met elkaar in gesprek over onderwerpen als vertrouwen in de (lokale) media en de wijze waarop zij journalistiek ervaren. De betrokkenheid, actieve luisterhouding en oprechte interesse zorgden ervoor dat het een waardevol en open gesprek werd.
Tijdens de dialoog konden deelnemers in een veilige setting het gesprek aangaan met mensen uit een hele andere bubbel. Elke deelnemer had zijn eigen motivatie om deze avond aan te sluiten. Bijvoorbeeld door de aansluiting op zijn of haar werk of opleiding, omdat ze iets terug willen doen voor de stad Rotterdam of omdat ze eerste hand hebben meegemaakt dat je slachtoffer kan worden van valse berichtgeving.
Het verschil in motivaties en achtergronden zorgde voor interessante diverse inzichten op bijvoorbeeld te stellingen die werden voorgelegd aan de groep. Maar ook de tips en oplossingen die werden geboden tijdens de break-out in groepen. Door verschillende werkvormen te hanteren, creëerden onze dialoogexperts ruimte voor het delen van verschillende perspectieven. Hoewel participanten het vaak grondig met elkaar oneens waren, zorgden we ervoor dat de gesprekken constructief en open bleven.
Het project DichterBijNieuws moet nieuwswijsheid en persvrijheid samenbrengen. En tijdens deze eerste dialoogsessie in Rotterdam, zágen we dit al direct gebeuren. De deelnemers vonden het waardevol om eens in gesprek te gaan met een journalist. Door dialoog te faciliteren werd de journalistiek menselijker voor de deelnemers en kwam er meer begrip voor de noodzaak van het beschermen van de persveiligheid.
* Om de veiligheid en vertrouwelijkheid tijdens de sessies te borgen, is met elkaar afgesproken dat wij de deelnemers niet bij naam vermelden of zonder toestemming in beeld brengen.
Het project DichterBijNieuws ontstond eind 2022 vanuit een vraag van het ministerie van OCW: Hoe kunnen we burgers een rol geven bij het vergroten van de online veiligheid van journalisten? Een groot deel van 2023 stond in het teken van het vinden van de juiste partners en een uitgebreide onderzoeksfase. Tijdens deze fase werd het verkleinen van de afstand tussen burger en journalistiek en het vergroten van nieuwswijsheid de nieuwe hoofddoelstelling van het project. Alle bevindingen uit de onderzoeksfase zijn eind 2023 samengebracht in een impactstrategie.
Voor meer inzichten uit de onderzoeksfase, de gevoerde burgerdialogen en de belangrijkste tips vind je hier een aantal interessante documenten. Voor een volledig overzicht van de de samenwerking tussen Diversion en DichterBijNieuws kun je via onderstaande links verder lezen.
Op zoek naar mediawijze antwoorden spraken we in mei 2023 met een veertigtal mensen over journalistiek, persveiligheid en online haat en geweld. Op vier locaties gingen we twee keer twee uur met ongeveer tien deelnemers in gesprek. Een uitgebreid verslag van deze dialoogsessies is hier te lezen en te downloaden.
Voorafgaand aan deze dialoogsessies voerden Netwerk Mediawijsheid en Diversion gesprekken met tien experts op het gebied van journalistiek, mediawijsheid, gedrags- en mediawetenschap. Deze gesprekken zijn samengevat in dit focusdocument.
In het voorjaar van 2024 is het Nieuwswijsheid Onderzoek gehouden onder 1.500 Nederlanders. De onderzoeksresultaten geven inzicht in het belang dat de burgers hechten aan onafhankelijke, professionele journalistiek, hoe zij aankijken tegen de waakhondfunctie van de media en het vertrouwen dat ze hebben in de reguliere nieuwsmedia. Bekijk hier de factsheet met de belangrijkste bevindingen.
Steeds minder jongeren voelen zich betrokken bij het nieuws of hebben het gevoel dat het nieuws van en/of voor hen is. Jongeren (tussen de 10 en 18 jaar) zijn een belangrijke en speciale doelgroep binnen het project en daarom hebben we vijf aparte dialoogsessies voor deze doelgroep georganiseerd.
Op basis van deze jongerendialogen hebben we vijf belangrijke aanbevelingen gedaan. Deze aanbevelingen en de link naar het rapport over deze dialogen zijn hier terug te vinden.
In de eerste helft van 2024 zijn gingen op 12 verschillende plekken in het land burgers en journalisten met elkaar in gesprek. De dialogen zijn in nauwe samenwerking met regionale en lokale omroepen georganiseerd. In het verslag over deze dialogen gaan we uitgebreid in op de samenwerking met de omroepen, de ingezette methodes en de werving van deelnemers. Bekijk en download het verslag hier.
Al meer dan 20 jaar werken we aan gevoelige maatschappelijke vraagstukken. In de afgelopen jaren hebben we ervaren hoe dialoog en participatie leidt tot beter beleid én tot doorbraken op complexe en gevoelige dossiers. Zowel bij beleidsmakers en overheidsinstanties als bij de doelgroepen die we spreken.
Door je gegevens achter te laten ga je akkoord met onze privacyverklaring.