onderwijs
peer education

Gelijk=Gelijk?

Gelijk=Gelijk? is het prijswinnende lesprogramma dat discriminatie en vooroordelen bespreekbaar maakt op het po, vo en mbo. Tijdens Gelijk=Gelijk? gaan jonge rolmodellen (peer educators) met leerlingen en studenten het gesprek aan over diversiteit, vooroordelen en discriminatie. Zo werken we aan het voorkomen van racistisch en discriminerend gedachtegoed en gedrag binnen én buiten de klas.

De grote diversiteit aan inwoners maakt Nederland tot een kleurrijk land. In een diverse samenleving heeft iedereen de vrijheid om zichzelf te zijn. Ondanks deze diversiteit blijven vooroordelen tussen verschillende groepen bestaan en is er veel onbegrip en onwetendheid over elkaars verschillende leefwijzen. Dit veroorzaakt spanningen in de samenleving met niet zelden stigmatisering en discriminatie als gevolg. Ook in de klas merken wij dat praten over diversiteit, vooroordelen en discriminatie vaak nog taboe is. Het klaslokaal is dan ook bij uitstek een plek om te oefenen met het bespreekbaar maken van vooroordelen en het aangaan van de positieve confrontatie over deze belangrijke thema’s.

Onze aanpak

Bij Gelijk=Gelijk? laten peer educators met een diversiteit aan genderidentiteit, seksuele oriëntatie, religieuze en/of culturele achtergronden vanuit hun persoonlijke ervaringen verschillende perspectieven zien. Gedurende een reeks van 4 lessen worden vooroordelen blootgelegd, bespreekbaar gemaakt en tegengaan. Zo werken de leerlingen en studenten samen met de peer educators toe naar meer tolerantie en een open blik richting verschillen en overeenkomsten tussen diverse groepen in de samenleving.

Peer education en de inzet van jonge rolmodellen om lastige gesprekken te openen.

Wetenschappelijk onderbouwd

De impact van Gelijk=Gelijk? wordt periodiek gemonitord door het projectteam en onafhankelijke onderzoekers, zodat we het programma kunnen actualiseren naar de laatste wetenschappelijke inzichten over wat werkt bij het tegengaan van discriminatie onder jongeren. Centraal staan daarin deze 5 theorieën.

1. Peer education

Jonge rolmodellen fungeren dankzij hun gedeelde leefwereld met de klas als ijsbreker voor het lastige gesprek over vooroordelen en discriminatie.

2. Social norm theory

Omdat Gelijk = Gelijk? in groepsverband plaatsvindt en er een groepsgesprek op gang wordt gebracht door rolmodellen die het goede voorbeeld geven, zullen ook sociale normen in de groep verschuiven.

3. Inleving en empathie

Dankzij hun gedeelde leefwereld en door het delen van hun persoonlijke ervaringsverhaal over discriminatie, creëren de peer educators inleving en empathie bij de jongeren in de klas, wat een vermindering van stereotypen en vooroordelen tot gevolg kan hebben.

4. Extended contact theory

Het zien van een goede relatie, zoals bijvoorbeeld een vriendschap of samenwerking, tussen een persoon uit de ‘eigen groep’ en de ‘ander’ geeft een positieve sociale norm af. Binnen Gelijk=Gelijk? gaan peer educators met verschillende achtergronden samen in gesprek met de klas (intergroepscontact) waardoor vooroordelen tussen meerderheids- en minderheidsgroepsleden verminderd kunnen worden.

5. Secondary transfer theory

Binnen Gelijk = Gelijk? worden verschillende vormen van discriminatie besproken waardoor leerlingen overeenkomsten in het slachtofferschap van verschillende minderheidsgroepen kunnen inzien.

Impact en erkenning

Het programma Gelijk=Gelijk? is sinds 2008 actief en al ruim 200 onderwijsinstellingen (po, vo en mbo) deden mee. Het won de Movisie Participatieprijs (2013) en de CIDI Respect Award en werd bekroond tot het meest baanbrekende initiatief op homo-emancipatiegebied met de LHBTI-innovatieprijs (2015) van het Ministerie van OCW. Daarnaast werd het programma meegenomen in de publicatie Wat werkt bij het verminderen van discriminatie (2020) en de Interventie-database effectieve aanpak discriminatie lokaal (2022) van het KIS.