Jongeren en geld zijn niet altijd een even gelukkige combinatie. Ze worden continu blootgesteld aan (online) verleidingen en missen nog te vaak de kennis en vaardigheden om financieel zelfredzaam te zijn. Met het onderwijsprogramma MoneyWays – ontwikkeld samen met het Nibud – maken we geldzaken en financiële problematiek bespreekbaar in klassen door heel Nederland.
De onderzoeken naar de financiële gezondheid van jongeren zijn duidelijk: het aantal jongeren met schulden groeit schrikbarend snel (BKR), docenten maken zich zorgen over de financiële keuzes van hun leerlingen (Wijzer in Geldzaken) en de geldzorgen en schulden beperken jongeren in hun ontwikkeling (NJI).
Financiële vaardigheden zijn niet aangeboren en worden veel te vaak niet aangeleerd. En wie deze vaardigheden niet heeft, staat al direct 3-0 achter. En daarbij blijft het taboe op praten over geld(problemen) blijkt hardnekkig: jongeren praten er nog steeds te weinig over of pas als het te laat is.
De noodzaak voor betere financiële educatie is al even bekend. Daarom ontwikkelden we in 2012 zal het peer education programma MoneyWays, samen met het Nibud. Met MoneyWyas werken we aan de financiële redzaamheid van jongeren en schuldenpreventie. Dat doen we met behulp van peer educators (jonge rolmodellen tussen de 18-27 jaar) die het gesprek over geld aangaan met de klas. Door over hun eigen ervaringen en financiële uitdagingen te vertellen kunnen ze jongeren op hun manier raken en gevoelige onderwerpen bespreken.
Het taboe rondom geld(problematiek) voorkomt dat jongeren op tijd aan de bel trekken en hulp krijgen voordat hun problemen groot worden. Om schuldenproblematiek tegen te gaan is noodzakelijk om praten over geld te normaliseren. Maar geld is best een gevoelig onderwerp waar sociaal-emotionele zaken als schaamte, angst en groepsdruk bij komen kijken. Om het onderwerp bespreekbaar te maken, moeten jongeren open durven zijn en zich moeten kunnen identificeren met degene die de boodschap brengt. En dat is in het geval van een docent best lastig: er is een flink leeftijdsverschil met de jongeren en de docent heeft een formele rol ten opzichte van de jongeren.
Deze uitdagingen lossen we op door peer education. De peer educators zijn tussen de 18 en 27 jaar oud en gaan op basis van hun eigen ervaringen het gesprek met de klas aan over geldzaken en geldproblematiek. De peer educators zijn bijvoorbeeld zelf opgegroeid met schulden, hebben teveel geld uitgegeven via AfterPay of zijn een hoop geld verloren door crypto of online gokken. Ze delen deze ervaringen en breken daarmee het gesprek open met de leerlingen.
De peer educators zijn inhoudelijk en didactisch getraind en kunnen daardoor de financiële kennis en vaardigheden van jongeren vergroten terwijl ze het bewustzijn bij jongeren ten aanzien van hun eigen handelen vergroten en de stap naar hulp verkleinen.
De focus ligt op kennismaken en kennisoverdracht. Eerst gaan de jongeren aan de slag met de associatieoefening Money on My Mind.
Hierbij worden ze aan het denken gezet over geld en wat daarbij komt kijken. Op een speelse manier wordt hierop voortgeborduurd tijdens de Cash Keuze: jongeren maken op een laagdrempelige manier kennis met financiële thema’s.
Daarna volgt de begroting. Eén van de peer educators deelt diens eigen begroting en bespreekt deze met de jongeren. Vervolgens maken de jongeren hun eigen begroting en gaan ze daarover met elkaar in gesprek.
De (invloed van de) directe omgeving van jongeren staat in deze les centraal. Hoe beïnvloedt deze hun financiële keuzes?
Aan de hand van geldkrakers (fictieve casussen over bijvoorbeeld zorgverzekering of studiefinanciering) en het persoonlijk verhaal van de peer educators breken we
het gesprek over geld open. Zo komt ook de sociaal-emotionele kant van geld aan bod, zoals verleidingen, groepsdruk en schaamte over financiële problemen.
Tot slot reflecteren de scholieren/studenten op hun eigen financiële gedrag door struikelblokken te definiëren en tips met elkaar uit te wisselen. Zo creëren ze bewustwording rond hun eigen financiële gedrag en leren ze kritisch kijken naar hun financiële keuzes.
In les 3 bereiden de jongeren zich voor op hun financiële toekomst. Aan de hand van een door de jongeren zelfgekozen thema-opdracht, wordt er dieper ingegaan op toekomstige financiële vraagstukken, zoals: wat moet je allemaal regelen als je 18 wordt?
Tijdens het lesonderdeel Stap naar Hulp gaat de klas in gesprek over het vragen van hulp bij geldvragen en geldzorgen. Naar wie ga je toe? Vind je het makkelijk of moeilijk om hulp te vragen?
De peer educators delen ook hun eigen ervaring met het vragen van hulp en vertellen bij wie jongeren op school of binnen de gemeente terecht kunnen voor hulp. In de toekomstquiz testen de jongeren tot slot of hun financiële kennis toekomstproof is.
Sinds 2012 hebben we met MoneyWays een schat aan informatie verzameld over de financiële kennis, vaardigheden en zelfredzaamheid van jongeren. Deze informatie vertalen we – naast directe verbeteringen van het programma – in handreikingen, themalessen en opdrachten die je als docent met de klas kunt uitvoeren. We sturen je graag een verzameling van de meest recente, actuele en praktisch toepasbare handreikingen, lessen en opdrachten per email. Je ziet hiernaast een aantal voorbeelden van de inhoud van dit kennispakket. Vraag het pakket aan via onderstaand formulier.
𝐇𝐨𝐞 𝐤𝐮𝐧 𝐣𝐞 𝐡𝐞𝐭 𝐠𝐞𝐬𝐩𝐫𝐞𝐤 𝐦𝐞𝐭 𝐥𝐞𝐞𝐫𝐥𝐢𝐧𝐠𝐞𝐧 𝐨𝐟 𝐬𝐭𝐮𝐝𝐞𝐧𝐭𝐞𝐧 𝐨𝐩𝐞𝐧𝐞𝐧 𝐰𝐚𝐧𝐧𝐞𝐞𝐫 𝐣𝐞 𝐠𝐞𝐥𝐝𝐩𝐫𝐨𝐛𝐥𝐞𝐦𝐞𝐧 𝐯𝐞𝐫𝐦𝐨𝐞𝐝𝐭?
Samen met het Nibud ontwikkelden we vanuit MoneyWays en Diversion daar een gesprekshandreiking voor.
Steeds meer jongeren raken in financiële problemen door achteraf betalen. Wist je dat achteraf betalen door veel jongeren als een normaal betaalmiddel wordt gezien? En dat één op de vijf gebruikers te maken krijgt met boetes voor te laat betalen?
Daarom heeft MoneyWays deze gratis docentenles ontwikkeld voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en leerjaar 1 en 2 van het mbo. In 50 minuten worden jongeren zich bewust van de risico’s en de sociaal-emotionele kant van geld lenen, achteraf betalen en het aangaan van schulden.
De menukaart bevat gratis lesmateriaal dat je als docent direct kan inzetten in de klas op het praktijkonderwijs (pro), voortgezet onderwijs (vo) en middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Bereid jongeren voor op een gezonde financiële toekomst aan de hand van 5 thema’s: ‘18, wat nu?’, ‘omgaan met geld’, ‘werk’, ‘snel geld verdienen’ en ‘de stap naar hulp’.
Leren over geld is een belangrijk onderdeel van burgerschapsonderwijs. Daarom werken we samen met Noordhoff uitgevers met de lesmethode NU Burgerschap voor het mbo. Hierbij kan MoneyWays voor, tijdens of als afsluiting van de economische dimensie in het vak burgerschap ingezet worden.
De themales beleggen en speculeren biedt (gast)docenten de mogelijkheid om deze onderwerpen op een interactieve manier met jongeren bespreekbaar te maken. De les is ontwikkeld voor eerste- en tweedejaars mbo-studenten die een opleiding volgen van niveau 3 of 4.
Ruim vijf jaar gelden brachten we het grote schulden preventieboek uit. Hierin delen we onze visie en pleiten we voor een andere kijk op financiële educatie.
In het grote schulden preventieboek delen peer educators hun persoonlijke verhalen en zoomen we in op hardnekkige misverstanden die vaak terugkomen als het gaat om de financiële opvoeding van jongeren.
"*" geeft vereiste velden aan